علت سنگین بودن شیر مادر چیست؟ - دنیای با نشاط مدرسه

خبرنگاران | سرویس مادر و کودک - یکی از رایج ترین چالش های مادران در دوران شیردهی، میزان فراوری شیر است. معمولا نگرانی مادران از کمبود شیر و گرسنگی نوزاد است، اما گاهی اوقات فراوری زیاد شیر و سنگین بودن شیر مادر موجب ناراحتی آنان می شود. بایستی بدانید که سنگین بودن شیر مادر به ویژه در سه ماهه اول طبیعی است و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

علت سنگین بودن شیر مادر

تغذیه با شیر مادر عادت بیولوژیکی نوزاد است و بدن شما به طور اتوماتیک برای فراوری شیر در دوران بارداری آماده می شود (با ایجاد سلول هایی که شیر را فراوری می نمایند و مجاری که وظیفه حمل شیر را دارند). به همین دلیل وقتی باردار می شوید، پستان های شما رشد می نمایند. در سه ماهه دوم، بدن شما در حال فراوری آغوز (کلستروم) است. هنگامی که نوزاد متولد شده و جفت از بدن خارج می شود، با تغییر سطح هورمون ها در بدن، فراوری شیر شروع می شود. در ابتدا، فراوری شیر توسط هورمون ها کنترل می شود (که کنترل غدد درون ریز نامیده می شود). سپس فراوری شیر با مدت و دفعات شیردهی تنظیم می شود. البته بعضی از هورمون ها پس از زایمان نیز همچنان بر فراوری شیر تاثیر می گذارند. بدن انسان ها به هورمون ها واکنش های متفاوت نشان می دهد، بعضی ممکن است به سرعت و شدت به هورمون ها پاسخ دهند که نتیجه آن فراوری شیر فراوان است. هم زمان با تنظیم سطح هورمون ها پس از زایمان، بدن شما می تواند به میزان مورد احتیاج نوزاد شیر فراوری کند. زمان دقیق آن از فردی به فرد دیگر و در بین حاملگی های مختلف، متفاوت است، اما معمولا تا زمانی که نوزاد سه ماهه می شود، میزان شیر فراوریی مادر تنظیم می شود.

بیشتر بخوانید: 7 نکته کلیدی پیرامون نحوه شیردهی بعد از سزارین

دیگر علت سنگین بودن شیر مادر، مدیریت نادرست فرایند شیردهی است. در جوامع امروز به قدری بر روی استفاده از شیر خشک تبلیغ انجام می شود که مادران نسبت به توانایی شگفت انگیز بدن خود برای تغذیه کامل و کافی نوزادشان به شک و تردید می افتند. بیشتر پدر و مادر ها نگرانند که نوزادشان به اندازه کافی شیر نخورد. به همین دلیل روزانه چندین بار شیر خود را پمپاژ می نمایند و یا از قطره های شیر افزا استفاده می نمایند. در بعضی موارد دادن مشاوره غلط به مادران موجب بروز این مشکل می شود. برای نمونه به مادران گفته می شودکه پیش از هر بار شیردهی، آنقدر پمپاژ نمایند تا پستان کاملا صاف و نرم شود و نوزاد راحت تر بتواند آن را به دهان بگیرد. گاهی اوقات نیز این مشکل به طور ناخواسته پیش می آید و تنها بر روی یک سینه تاثیر می گذارد. هنگامی این اتفاق می افتد که کودک یک پستان را بر دیگری ترجیح می دهد و به طور مداوم یا طولانی تر از آن تغذیه می نماید.

نشانه های پیدا و پنهان سنگین بودن شیر مادر

اگر شما تا به امروز فراوری شیر بیش از حد را تجربه نموده باشید، نشانه های آن را می شناسید. ممکن است شیر به راحتی جاری شود، به صورتی که پد سینه و لباس ها خیس شوند. احساس سنگینی زیادی در پستان ها می کنید. نوزاد هنگام تغذیه، شیر در گلویش می پرد و احساس خفگی می نماید. اگر نشانه های واضحی وجود نداشته باشد، بعد از هفته ها مشاهده می کنید که نوزاد از شیر خوردن سر باز می زند و در هنگام تغذیه ناراحت و بی قرار است. پستان های شما آسیب دیده یا نوزاد دچار ناراحتی و نفخ معده شده است. ممکن است تصور کنید که نوزاد به غذایی که خورده اید حساسیت نشان داده، اما با حذف مواد آلرژی زا از برنامه غذایی تان بهبودی در نوزاد دیده نمی شود.

نشانه های سنگین بودن شیر مادر، به توضیح زیر است:

• بیشتر اوقات پستان های شما بسیار پر و سفت هستند.
• نوزاد به سختی پستان به دهان می گیرد و در طول شیردهی ممکن است پستان از دهانش خارج شود.
• هنگامی که نوزاد پستان را رها می نماید، شیر به شدت اسپری می شود (به خصوص در ابتدای شیردهی).
• اغلب شیر در گلوی نوزاد می پرد و او احساس خفگی می نماید.
• پستان به علت سنگینی، از دهان نوزاد خارج می شود و او بی قراری و گریه می نماید.
• شیردهی برای نوزاد تبدیل به مبارزه می شود و او احساس آرامش نمی نماید.
• نوزاد به سرعت سیر می شود و زمان شیردهی کوتاه است.
• هوای زیادی در معده نوزاد حبس می شود و او با آروغ زدن یا دفع باد معده آن را تخلیه می نماید.
• نوزاد شیر را بیرون می ریزد.
• مدفوع نوزاد سبز رنگ، آبدار یا فومی است.
• نوزاد به دلیل مصرف شیر زیاد سریع وزن می گیرد یا به دلیل سختی در شیر خوردن افزایش وزن او آهسته تر از حد متوسط است.
• نوک پستان دردناک است.
• مجاری شیر در پستان دچار انسداد شده و ممکن است به ماستیت منجر شود.

نحوه مدیریت فراوری زیاد شیر

اگر فراوری شیر بیش از حد دارید، بایستی به دنبال گزینه هایی ایمن و مناسب برای تنظیم فراوری شیر باشید. با توجه به سن نوزاد و دلیل فراوری شیر بیش از حد، گزینه های متفاوتی در پیش روی شما واقع شده است. پیش از هر اقدامی، بهتر است در ابتدا علت این مساله را بیابید.

در ادامه پیشنهاد هایی برای مواجهه با فراوری شیر بیش از حد مادر ارائه می شود.

• شیردهی در حالت سر بالا: در موقعیتی به نوزاد شیر بدهید که جریان شیر در پستان به سمت بالا بیاید، نه پایین! برای نمونه به پشت دراز بکشید و به نوزاد شیر دهید. می توانید برای راحتی بیشتر خود و فرزندتان زوایای مختلف را امتحان کنید.
• در زمان شدت یافتن جریان شیر، به نوزاد شیر ندهید: هنگامی که احساس کردید شیر با شدت جریان یافته است، نوزاد را از زیر پستان بیرون بکشید. اجازه دهید شیر مدتی جریان یابد تا از شدت آن کاسته شود. اگر می خواهید شیر را جمع آوری و ذخیره کنید، با یک بطری تمیز یا کیسه نگهدارنده شیر، این کار را انجام دهید.
• فشردن معکوس پستان برای نرم شدن: می توانید به جای پمپاژ بلافاصله پیش از شیردهی، از فشار معکوس برای نرم شدن پستان بهره ببرید. از انگشتانتان برای نرم و منعطف کردن پستان بهره ببرید. با این کار از شدت جریان شیر در پستان کاسته و تنش های موجود را کاهش می دهید. همچنین در این شرایط نوزاد بهتر می تواند پستان به دهان بگیرد و شیر بنوشد.
• اجتناب از پمپاژ غیر ضروری: اگر شیر به اندازه کافی جریان دارد و کودک به طور مناسب وزن می گیرد، احتیاجی به پمپاژ پستان نیست. پمپاژ شیر تنها در صورت جدایی از نوزاد از مادر (به مدت چند هفته بعد از زایمان) لزوم پیدا می نماید.

سخن آخر

فراوری شیر زیاد، به ویژه در چند ماه اول پس از تولد نوزاد، امری طبیعی است. در این شرایط شیردهی سخت و گاهی غیر ممکن بوده و موجب بروز اختلال در وزن گیری نوزاد می شود. گاهی اوقات نیز به غلط کولیک و حساسیت غذایی نوزاد تشخیص داده و از سوی دیگر موجب آسیب پستان، انقباض و انسداد مجاری پستان می شود. علت سنگین بودن شیر مادر مسائل هورمونی و یا شیردهی نادرست است. برای رفع کردن این مساله، در ابتدا بایستی علت آن شناسایی شود، سپس راه چاره های مناسبی برای مدیریت آن اتخاذ شود.

بیشتر بخوانید: 10 نکته طلایی برای شیردهی به نوزاد در شب

برگرفته از: breastfeedingusa