کدام عمل جراحی کاهش وزن برای من مناسب است؟ ، ضرورت رعایت رژیم غذایی بعد از عمل؛ پس ازجراحی چه چیزهایی نمی توانیم بخوریم؟ - دنیای با نشاط مدرسه

خبرنگاران -یکتا فراهانی: جراحی های اسلیو و بای پس معده می توانند به کاهش وزن اضافی و BMI یاری نمایند. (BMI شاخص توده بدنی و مخفف عبارت انگلیسی Body Mass Index است که برای معین رده وزنی افراد مختلف به کار گرفته می گردد. فرمول این شاخص نیز از تقسیم وزن فرد برحسب کیلوگرم بر مجذور قد برحسب متر به دست می آید)

تفاوت اصلی بین این دو روش در نحوه ایجاد کیسه معده نو است. طی جراحی اسلیو معده، حدود 80 درصد معده برداشته می گردد. 20 درصد به جای مانده با جراحی در یک کیسه کوچک دوخته می گردد. اما جراحی بای پس معده شامل دور زدن 75 درصد از معده و 33 درصد از روده کوچک است.

بیماران اسلیو معده به طور میانه بین 60 تا 70 درصد از وزن اضافی بدن خود را در عرض 12 تا 18 ماه از دست می دهند. اما جراحی بای پس معده به بیماران بسیار چاق با شاخص توده بدنی بالای 45 توصیه می گردد.

به این ترتیب، بیمارانی که تفاوت بین این دو عمل جراحی را می دانند، در صورتی که پزشکانشان عمل جراحی را برای کاهش وزن توصیه نمایند، می توانند برترین انتخاب ممکن را داشته باشند.

اسلیو معده: شایع ترین جراحی کاهش وزن

زهرا سادات میرشفیعی، مشاور تغذیه و رژیم درمانی و مسوول تغذیه و مشاور بالینی بیمارستان عرفان نیایش و تریتا در خصوص رعایت تغذیه مناسب بعد از انجام این دو عمل جراحی و تفاوت آن ها می گوید: روش جراحی اسلیو معده (gastric sleeve surgery) که سبب کاهش حجم معده و در نهایت کاهش اشتها می گردد، از رایج ترین و محبوب ترین روش های کاهش وزن است.

در اسلیو معده 75 تا 80 درصد معده بیمار از میان برداشته می گردد. بنابراین می توان گفت این عمل یک جراحی غیرقابل بازگشت است.

چه کسانی می توانند عمل بای پس معده انجام دهند؟

به گفته این مشاور تغذیه، پیش از عمل حتماً باید آزمایشات لازم (تست ورزش، قلب، اعصاب و روان، ریه) انجام گردد.

البته انجام عمل های لاغری به همه افراد چاق توصیه نمی گردد چون بسیاری افراد می توانند با رعایت رژیم غذایی لاغر شوند. اماکسانی که شاخص توده بدنی آنها 40 یا بیشتر باشد و حداقل دو بیماری مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا یا بیماری قلبی داشته باشند می توانند برای کاهش وزن عمل جراحی انجام دهند.

عمل بای پس معده (Gastric bypass) نوعی عمل لاغری به روش لاپاراسکوپی است. این عمل به منظور کاهش وزن مؤثر در افراد دارای چاقی مفرط انجام داده می گردد.

مراحل تغذیه در بای پس معده

نخستین مرحله بعد از عمل جراحی نوشیدن صاف شده است. البته فرد تا یک روز بعد از عمل لاغری بای پس معده فقط می تواند آب و مایعات شفاف نوشید. بعد از یک روز مایعات دیگر هم به آن اضافه می گردد. برای مثال در یک هفته اول می توان از سوپ رقیق، چای و قهوه بدون کافئین، شیر کم چرب، ژله و آب میوه های طبیعی بدون شکر استفاده کرد.

وعده های غذایی بیشتر در حجم کم

در مرحله دوم و پس از گذشت حدود یک هفته از عمل، بیمار می تواند آغاز به خوردن غذاهای پوره ای کند.

وعده های غذایی نیز 6 وعده و هر وعده تنها شامل 4 تا 6 قاشق غذاخوری پوره است. ضمن آنکه غذا هم حتماً باید به آرامی و در مدت زمان حدود 20 دقیقه میل گردد.

آغاز غذاهای نرم

به گفته میر شفیعی، بعد از چند هفته مصرف مواد غذایی پوره ای، همزمان با پیشرفت در روند بهبودی و نظر جراح، فرد می تواند مصرف مواد غذایی نرم را آغاز کند. گوشت های کم چرب مثل مرغ، ماهی، تخم مرغ، سوپ، برنج، میوه های تازه یا کنسرو شده بدون پوست و سبزیجات پخته شده مناسب است.

غذاهای جامد

این متخصص رژیم درمانی می گوید در مرحله چهارم بعد از حدود 8 هفته از آغاز رژیم غذایی بای پس معده، بیمار می تواند مصرف غذاهای جامد را آغاز کند، 3 وعده غذایی داشته باشد و هر بار یک بشقاب یا نصف بشقاب غذا میل کند.

محدودیت های غذایی پس از عمل

نان، نوشیدنی های گازدار، سبزیجات خام، غذاهای پر ادویه یا تند، آجیل و دانه ها، سبزیجات پرفیبر مانند کرفس، کلم بروکلی و کلم ها گوشت های سفت، گوشت قرمز و غذاهای سرخ شده از جمله موادی هستند که پس از عمل جراحی نمی توان از آنها استفاه کرد.

نکات و موارد ضروری پس از عمل های جراحی کاهش وزن

غذا باید به آرامی جویده و مایعات و آب نیز جرعه جرعه نوشیده گردد. اما سرعت غذا خوردن باید کم باشد؛ به گونه ای که هر وعده غذایی بین 30 تا 45 دقیقه طول بکشد.

اهمیت انتخاب نوع غذا

میر شفیعی می گوید پس از انجام عمل های کاهش وزن، انتخاب نوع غذااهمیت زیادی خواهد داشت. یعنی افراد باید سعی نمایند غذاهایی با ارزش غذایی بالا و حاوی پروتئین انتخاب نمایند.

به علت کاهش ریسک عمل نیز حتماً پس از عمل باید تحت نظر متخصص تغذیه باشید و مطالق دستور او رفتار کنید. توجه داشته باشید ریکاوری و حفظ رژیم غذایی بعد از عمل، موضوع مهمی است که حتماً باید رعایت گردد.

مثلاً پس از عمل حداقل تا یک سال نباید سوسیس و کالباس، انواع فست فود، الکل و سیگار مصرف کنید. با توجه به شرایط سلامت خود نیز با نظر پزشک معالج و متخصص تغذیه حتماً از ایجاد یبوست با نوشیدن مایعات زیاد و میوه ها و سبزیجات مجاز جلوگیری کنید.

توجه به حفظ تعادل غذایی، نوشیدن آب زیاد و پیاده روی

این مشاور تغذیه می گوید تعادل غذایی بعد از عمل هم موضوع مهم دیگری است که نباید فراموش گردد. هنگام کاهش وزن از دست ندادن آب بدن و بافت ماهیچه ها بسیار مهم است که به همه این موارد با مشورت متخصص باید آنالیز و توجه گردد.

نوشیدن روزی 8 لیوان آب و داشتن فعالیت بدنی موضوع مهمی است که نباید فراموش گردد. برای جلوگیری از ضعف و بی حالی نیز حتماً باید از مکمل های دارویی تجویز شده به وسیله متخصص استفاده گردد. در نهایت نیز حتماً باید روزی 30-40 دقیقه پیاده روی داشته باشید.