روستای نمهیل خلخال؛ بهشتی گمشده در استان اردبیل - دنیای با نشاط مدرسه

روستایی زیبا و دیدنی

روستای نمهیل خلخال از همه طرف به کوه می رسد و در حریم دو رودخانه بزرگ قرار گرفته است. رودخانه دائمی قزل اوزون در کنار رود فصلی دمدل چایی رودخانه هایی هستند که از دل روستای نمهیل خلخال می گذردند. بدلیل عبور رودخانه ها و قرار گرفتن در یک منطقه خوش آب و هوا، محصولات کشورزی روستا باعث زیبایی این منطقه شده اند. گردشگرانی که پا به این روستا می گذارند، علاوه بر ماهیگیری فصلی، می توانند با خرید صنایع دستی زنان زحمت کش و هنرمند این روستا، سوغات و خاطره ای زیبا را همراه خود ببرند. زنان نمهیل با بافت انواع جاجیم که هر یک تقریبا یک هفته به طول می انجامد، در بین دیدنی های روستای نمهیل بازاری توریستی را برقرار نموده اند.

از مدل های جاجیم های بافته شده میتوان به سرقا، ساده، جولما، بادامی، درناقی و فرش اشاره نمود. البته، زنان اردبیلی همانند بیشتر خانم های این ناحیه با محصولات کشاورزی پذیرای گردشگران هستند. دوشاب یا شیره انگور، رب انار ترش یا به گویش محلی ناراب و قراب بخشی از این فرآورده ها محسوب می شوند. زردآلو، انجیر و توت از برترین میوه های روستای نمهیل هستند که تمام بازارهای خلخال و اردبیل را تسخیر نموده اند.

خورش رستم

خورش رستم که از توابع شهرستان خلخال بوده، دارای مرکزی است با نام هشجین. هر چند که بیشتر روستاهای استان اردبیل به زبان آذری سخن می گویند و خورش رستم هم از این قاعده مستثنی نیست، اما چند روستای این منطقه همانند کجل و کرنق به زبان تاتی حرف می زنند. براساس روستای نمهیل کجاست باید بدانید که تاتی زبان قدیمی آذربایجان هست.

مزارع گندم در کنار کوهستان زیبا و آبشارهای متعدد طبیعی از جاذبه های این منطقه بشمار می آیند. ماسوله ادربیل یعنی کنزج نیز در خورش رستم جای گرفت. از منطقه ها جنگلی و زمین های پر محصول آن بگذریم، پل معلق مشکول و پل معلق قیزیل اوزن هم از منطقه ها پر بازدید گردشگران بحساب می آیند. پل معلق قیزیل اوزن که در ارتفاع 60 متری قرار گرفته است، با طول 70 متر و عرض 1 متر بر روی روخانه احداث شد. از آبشارهای طبیعی و دیدنی خورش رستم میتوان به نوده، آق بولاغ، دیز و...اشاره نمود که هریک دارای آبی گوارا و خنک هست. روستای برندق که در جنوب خورش رستم جای گرفته، پرجمعیت ترین روستای این بخش است. در برندق، نمهیل و نوغانداری پرورش کرم ابریشم نیز یکی از محل های عایدی اهالی است.

آداب و رسوم نمهیل

روستای نمهیل خلخال همانند بسیاری از روستاها و شهرهای ایران زمین دارای آداب و رسوم خاص خود است. اهالی این روستا در اولین شب اسفند آغاز به خواندن نوروزنامه می کنند و بچه های روستا هم در گروه های چند نفری شعر و سرودهایی را در وصف و خوش آمدگویی بهار سر می دهند و حال و هوای روستا را نوروزی می کنند. روز تحویل سال نو بستگان دورهم جمع می شوند و دعای تحویل سال را بعد از خواندن بزرگ خاندان تکرار می کنند. شب عید هم همانند بیشتر ایرانیان با پخت حلوا و رفتن به مزار درگذشتگان یادشان را تازه می کنند. هنگام دید و بازدید طایفه ای به ملاقات هم می فرایند و همه اهل روستا شیر برنج می پزند.

مراسم چهارشنبه سوری نیز به سبک و سیاق همه جای این مملکت در بین دیدنی های روستای نمهیل هم برقرار است. این سنت احترام به آتش و نگهداری از آن، سنتی فراگیر بوده که در همه جای این سرا رواج دارد و اهالی نمهیل هم با پریدن از روی آتش و هلهله و شادی پلیدی را از روح خود دور می کنند. بچه های نمهیل در این روز به در خانه تک تک اهالی می فرایند و تخم مرغ رنگی عیدی می گیرند. قدیمی های روستا تعریف می کنند که در زمان کودکی، آنها در چنین شبی یک یا چند دستمال را به هم گره می زدند و از شکاف بام یا در یا پنجره به داخل می انداختند تا صاحب خانه عیدی را در آن بگذارد.

آب بازی یا آب پاشیدن سنتی به جا مانده از دوران ساسانیان است که در روستای نمهیل همچنان رواج دارد. آب نیز همانند آتش برای ایرانیان همیشه مقدس و قابل احترام بود. زنان و دختران دم بخت در صبح اولین چهارشنبه به داخل رود می پرند تا طبق اعتقادشان مرض و بلا به آب ریخته گردد. از آداب و رسوم روستای نمهیل، زدن کوزه های آب نخورده به رود است و پر کردن آنها با گیاهان سبز. براساس روستای نمهیل کجاست باید بدانید که سنت قربانی کردن در عید قربان نیز از آداب و رسوم روستای نمهیل است. یکی از جاهایی که قربانی می دهند، به خانه عروسی بوده که هنوز به خانه شوهر نرفته است. در این مراسم، بر پیشانی آینه می بندند و بر گردن خلعتی می اندازند و از مادر عروس انعام می گیرند.

در این سنت اهالی روستای نمهیل به حرمت زمین که قوت و غذا را می دهد، زیر سر قربانی تشت می گذارند تا نجاست خون بر زمین نریزد و آن را آلوده نکند. در سرانجام کار، تشت ها را در رودخانه خالی می کنند تا با آب روان تطهیر پاکیزه گردد. روستای نمهیل موسیقی سنتی خاص خود را دارد که یکی از با احساس ترین موسیقی های نواحی بحساب می آید. براساس روستای نمهیل کجاست باید بدانید که در عروسی ها یا شکارگاه ها آهنگ های شاد می خوانند و در مواقع لازم موسیقی حزن انگیز. شعر زیر چکیده ای از موسیقی سنتی نمهیل است که اغلب آوازها در همین تن هستند:

سلام اله مله داغین بالاسی

ساز دوشونده چالوب خلخال هواسی

بایاتی - گئجه سی - قهرمانی سی

ایل سایاقی دیوب یورقونی داغلار

شکسته ساری تپراق سازدا چالاندا

ولیجانی - دوبیتی اوخویاندا

چوپانی طارمی تحسین ویراندا

شور ورردی نجه شیروانی داغلار