رفع کم خونی بچه ها - دنیای با نشاط مدرسه

به گزارش خبرنگاران به نقل از نی نی بان ، دکتر موسی خانی اظهار کرد: پدر و مادرها اگر می بینند فرزندشان تمایل دارد از سجاده آن ها مُهر بردارد و بخورد یا موارد دیگری مانند خاک گلدان را می خورد، حتما برای بررسی این اشتیاق به خاک خوردن در فرزندشان، به پزشک متخصص مراجعه کنند.

وی افزود: خوردن خاک توسط بچه ها، علامتی از کمبود آهن در آن ها است و از آنجا که کمبود عناصری مانند روی و آهن آثار ناخوشایندی در سلامتی دارد، باید برای تشخیص و درمان به موقع اقدام کنید.

ایشان با بیان اینکه کمبود آهن می تواند رشد جسمی و ذهنی کودک را کم کند، شرح داد: بعضی از والدین به دلیل ترس از رنگ دریافت دندان های کودک یا خرابی آن ها، قطره آهن تجویز شده را به درستی به کودک خود نمی دهند.

موسی خانی افزود: مقابله با کمبود آهن فواید بی شماری از جمله پیشگیری از کاهش ضریب هوشی و تمرکز بچه ها دارد و حتی در مورد پیشگیری از کوتاهی قد بچه ها نیز می توان وجود این عنصر حیاتی را موثر دانست. عنصر آهن در بیشتر آنزیم های مهم بدن که در واکنش های شیمیایی شرکت می کنند، به عنوان یک جزء کاربردی و حیاتی نقش دارد.

موسی خانی با اشاره به اینکه آهن نقش اساسی در بیشتر واکنش های پیچیده مغز و اعصاب دارد، یادآور شد: دستگاه گردش خون که مهم ترین جزء آن گلبول های قرمز است و نقش آن رساندن اکسیژن به تمامی سلول های بدن است، بدون آهن نمی تواند اکسیژن را جذب و در ارگان های هدف آزاد کند.

سرپرست مرکز آموزشی درمانی قدس قزوین تاکید کرد: بر اساس دستوالعمل های سازمان بهداشت دنیای، قطره آهن از شش ماهگی شروع می شود و تا دو سالگی هم باید به طور مستمر ادامه داشته باشد، ولی طبق تحقیقات گسترده و مطالب علمی که در کتاب های مرجع آمده است، در نوزادانی که سر موقع به دنیا می آیند و از شیر مادر تغذیه می کنند از چهار ماهگی و در نوزادان زودرس از زمان دو برابر شدن وزن تولد، باید قطره آهن استفاده شود.

چگونه از کم خونی فقر آهن می توان جلوگیری کرد؟

برای پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی کودک نوپا ناشی از آن در برنامه غذایی روزانه کودک خود از منابع غـذایـی حاوی آهن استفاده کنید. بهترین منابع غذایی آهن، جگر، گوشت قرمز، مرغ و ماهی می باشند.

زرده تخم مرغ، انواع حبوبات مثل عدس و لوبیا، سبزیجات سبز تیره مثل جعفری و اسفناج، انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق (بعد از 2 سالگی به شرط آنکه کودک به آنها حساسیت نداشته باشد) و انواع خشکبار مانند توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک، کشمش و خرما منابع خوبی از آهن هستند و می توان برای تامین آهن مورد احتیاج بدن در برنامه غذایی بچه ها، متناسب با سن آنها از این مواد استفاده نمود. همچنین برای پیشگیری از کمبود آهن باید به بچه ها خود از 6 ماهگی تا 24 ماهگی قطره آهن به میزان 10 تا 15 قطره در روز بدهید.

چه میزان آهن برای درمان کم خونی مورد احتیاج است؟

برای رشد و تکامل کودک باید مقدار ثابتی آهن در رژیم غذایی اش وجود داشته باشد؛ بچه ها 7 تا 12 ماهه 11 میلی گرم، یک تا 3 ساله 7 میلی گرم، 4 تا 8 ساله 10 میلی گرم، 9 تا 13 ساله 8 میلی گرم، دختران 14 تا 18 ساله 15 میلی گرم و پسران در این سنین 11 میلی گرم آهن به صورت روزانه احتیاج دارند.

قطره آهن را چگونه باید به کودک داد؟

با شروع غذای کمکی باید روزانه قطره آهن یا شربت آهن به کودک خود بدهید که از ابتلا وی به کم خونی فقر آهن پیشگیری شود. می توانید قطره آهن را در عقب دهان کودک بچکانید (حتی الامکان قطره را با قطره چکان در دهان کودک بچکانید و از قاشق برای دادن قطره استفاده نکنید) برای اینکه دندانهای کودک سیاه نشود، بلافاصله مقداری آب جوشیده خنک شده و یا آب میوه (بسته به سن کودک) به او بدهید و با یک پارچه تمیز یا مسواک نرم دندانهای او را بخوبی تمیز کنید.

بلافاصله پس از دادن قطره نباید چای بدهید چون آهن موجود در قطره کمتر جذب می شود. بهتر است قطره آهن را بین دو وعده شیر به کودک بدهید. بخاطر داشته باشید با خوردن قطره آهن، مدفوع کودک بطور طبیعی تیره رنگ می شود که جای نگرانی نیست. اگر کودک قطره آهن را به تنهایی نمی خورد ولی بصورت مخلوط با آب میوه بهتر می خورد می توانید قطره آهن را در مقدار کمی آب میوه مخلوط کرده و به کودک بدهید.

آیا می دانید چرا بچه ها زیر 5 سال نسبت به کمبود ویتامین A حساس تر هستند؟

بچه ها زیر 5 سال دوران سریع رشد را می گذرانند وبرای رشد خود به ویتامین A بیشتری احتیاج دارند. پس اگر در برنامه غذایی آنها منابع ویتامین A به اندازه کافی وجود نداشته باشد بسرعت دچار کمبود می شوند. بویژه آنکه، در این سنین معمولا بچه ها بیشتر به بیماریهای اسهالی و عفونتهای تنفسی و آلودگـی های انـگلی مبتلا می شوند ودر اثر این بیماریها دچار بی اشتهایی شده و غذای کمتری می خورند .

در نتیجه ویتامین کمتری به بدنشان می رسد و ضمناً جذب این ویتامینها در بدن در دوران بیماری کمتر می شود. در برنامه غذایی روزانه کودک خود از منابع غذایی ویتامین A مثل جگر، زرده تخم مرغ، شیر و لبنیات، کره، سبزیهای زرد مثل هویج، کدو حلوایی و میوه های زرد و نارنجی رنگ مثل آلو، زردآلو، قیسی، خرمالو، طالبی استفاده کنید که کودکتان دچار کمبود ویتامین A نشود.

عوامل خطر برای ابتلا به کمبود آهن

نوزادان و بچه های که یکی از شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض ابتلا به کمبود آهن قرار دارند:

• بچه های که بیش از 3 هفته قبل از موعد مقرر متولد شده اند یا هنگام تولد وزن کمی داشته اند.
• بچه های که قبل از یک سالگی از شیر گاو تغذیه کرده اند.
• نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده ولی پس از 6 ماهگی نیز از غذاهای مکمل حاوی آهن استفاده نکرده اند.
• بچه ها یک تا 5 ساله ای که روزانه بیش از 710 میلی لیتر شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا در روز می نوشند.
• بچه های که بیماری های خاصی مانند عفونت های مزمن داشته یا رژیم غذایی محدودی دارند.
• البته از قلم نیاندازید که دختران نوجوان بیشتر از پسران در معرض کمبود آهن قرار خواهند داشت.