طاق بستان کرمانشاه ؛ ناگفته های سنگ های خاموش

به گزارش دنیای با نشاط مدرسه، طاق بستان یکی از بی نظیرترین یادگارهای این دیار است که از دوره ساسانیان مانده و می توان ساعت ها به آن خیره شد و از نقش نقش آن ناگفته ها شنید.

طاق بستان کرمانشاه ؛ ناگفته های سنگ های خاموش

شاید طاق بستان کرمانشاه را مجموعه ای از سنگ نگاره ها و سنگ نوشته های مربوط به دوره ساسانی بشناسید که در محله طاق بستان در شمال غربی شهر کرمانشاه قرار گرفته است. اما این همه ماجرا نیست. صفحه گردشگری مان به این یادگار کهن دیارمان سر زده تا ببیند چه چیزی برای گفتن دارد. با خبرنگاران همراه شوید.

اهمیت طاق بستان

محوطه طاق بستان به قرن سوم میلادی می رسد. یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی ایران و حتی دنیا. تاج گذاری خسرو پرویز، تاج گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و چند سنگ نوشته یا کتیبه به خط پهلوی، مراسم شکار گراز توسط سوارکاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ و … همان نقوشی هستند که در دل سنگ های خاموش نهفته اند.

از سویی اینجا به دلیل وجود کوه و چشمه از دیرباز، تفرجگاه و محل شکار و نمایش قدرت شاهان بوده و امروزه هم با حال و هوای جذابش، بسیاری گردشگران را به سوی خود می کشاند. مردم محلی می گویند اینجا خنک ترین جای شهر و مکانی برای فرار از گرمای تابستان است.

اهمیت طاق بستان هنوز با شبهاتی روبرو است. اما پلکانی سنگی و دستکند در پشت طاق بستان وجود دارد که می گویند این پلکان کاربرد مذهبی داشته و بالا رفتن از آن برای انجام نیایش بوده است. اما از سوی دیگر بعضی معتقدند که این پلکان را فرهاد کوه کن کنده است، هرچند آن ها از دوره پیش از ساسانی و مربوط به دوره مهرپرستی هستند.

دیدنی های طاق بستان کرمانشاه

1. طاق بزرگ

طاق بزرگ، 9 متر ارتفاع و 7.5 متر عرض و 6.5 متر عمق دارد و مهم ترین اثر مجموعه است. دیواره های داخلی ایوان تزیینات زیبایی دارند. قدمت آن به دوره خسرو دوم باز می گردد و به دلیل آن که نقش و نگارهای آن، نوع لباس ها و طلا و جواهرات دوره ساسانی را نمایش می دهد، اهمیت بسیاری دارد. نقوشی را در این طاق می توانیم ببینیم.

نقش تاج گذاری خسرو پرویز

این نقش در بخش بالایی دیوار قرار گرفته است و به طور کلی سه تندیس در آن دیده می گردد:

  • شاه در وسط
  • فروهر یا موبد موبدان در سمت راست شاه در حالی که حلقه فر ایزدی (حلقه قدرت) را به شاه می دهد.
  • آناهیتا - ایزدبانوی آب ها و نماد سرسبزی- در سمت چپ شاه آب و حلقه قدرت در دست دارد.

نقش سوار

در زیر نقش تاج گذاری، فردی سوار بر اسب حکاکی شده که هنوز کسی نمی داند دقیقا کیست! بعضی مورخان اسلامی نیز این فرد را خسرو پرویز می دانند که سوار بر اسب خود شبدیز است. اسب در این نقش برجسته، کاملا زره پوشیده و قمقمه آبی بر بدنه اش آویزان است.

صحنه های شکارگاه سلطنتی

در دیواره های جانبی ایوان بزرگ شکارگاه سلطنتی را خواهید دید. آن ها نخستین تابلوی سنگی با رعایت قاعده و اصول نقاشی در دنیا هستند و با ظرافت خاصی حک شده اند.

  • صحنه شکار گوزن هادر سمت راست، قابی به ابعاد 5.80 در 3.90 متر است و فیل بانانی را می بینیم که در سه ردیف، گله گوزن ها را به طرف شکارگاه راهنمایی می نمایند. شاه سوار بر اسبش به نام شبدیز، در سه قسمت به نمایش درآمده.
  • صحنه شکار گرازدر این صحنه 12 فیل با دو سوار در 5 ردیف عمودی در حال رَم دادن گرازها از مخفیگاه باتلاقی به سوی نیزار هستند. قایقی با دو قایق ران و 5 نفر که در حال کف زدن دیده می گردد. شاه در قایقی ایستاده و در اطراف او نوازندگان زن حضور دارند. در جایی 5 فیل سوار، گرازهای شکار شده را با استفاده از خرطوم فیل ها جمع آوری می نمایند.

نقش برجسته محمد علی میرزا

محمد علی میرزا دولتشاه، پسر فتحعلی شاه بود که در قرن 19 یادگاری از خود در طاق بستان به جای گذارد. به دستور او در کنار نقوش ارزشمند دوره ساسانی، تصویری از وی حکاکی شد. جالب آنکه این حکاکی آن قدرها هم جذاب از آب در نیامد. در این نقش صورتی چاق، ریشی بلند و سبیلی تاب دار دارد و بر تخت تکیه زده است.

نقش پسران محمدعلی میرزا

امام قلی میرزا معروف به عمادالدوله -پسر محمدعلی میرزا- در سمت راست محمدعلی میرزا، ایستاده است؛ در سمت چپ او محمد حسین میرزا ایستاده که جزییات صورتش از بین رفته است.

نقش خواجه باشی

در جلوی محمد علی میرزا، غلام او، آغا غنی، ایستاده و تاج مخروطی بر سر دارد.

کتیبه های موجود در کنار نقش برجسته

شعری از بسمل شاعر کرمانشاهی به خط نستعلیق دیده می گردد که محمد علی میرزا، خسرو پرویز را دربان خود خطاب نموده و خودش را شبیه موسی (ع) و طاق بستان را چیزی شبیه به کوه طور.

کوه طور جایی بوده که حضرت موسی به آنجا می رفته تا عبادت کند.

کتیبه ای به مضمون : اختصاصِ درآمد سه دانگ از مزارع کبودخانی، برای انجام مراسم عزاداری امام حسین (ع) دیده می گردد که به دستور آقا غنی و توسط میرزا جعفر سنگ تراش خلق شده است.

2. ایوان یا طاق کوچک

در میان نقش برجسته تاجگذاری اردشیر دوم و طاق بزرگ، فضایی مستطیل شکل قرار گرفته است که به ایوان کوچک مشهور است. در آن پیکره های شاپور سوم و پدرش شاپور دوم (دهمین و یازدهمین پادشاه ساسانی) به چشم می خورند. عرض آن 5.8، ارتفاع 5.3 و عمقش 3.5 متر است. در دو طرف ورودی این ایوان، دو ستون چهارگوش و بالای آن ها طاقی با قوس نیم دایره وجود دارد.

دو کتیبه به خط پهلوی هم دیده می گردد که به نام شاه، نام پدر و پدربزرگ وی اشاره می نماید.

3. تاج گذاری اردشیر دوم

سومین بخش طاق بستان کرمانشاه تاج گذاری اردشیر دوم - نهمین شاه ساسانی- است که از دل آخرین کنده کاری سمت راست بیرون آمده. قدیمی ترین نقش برجسته طاق بستان است. قدمت این سنگ نگاره به سال های 379 م تا 383 م باز می گردد. نقوش زیر بر آن حک شده.

  • اردشیر دوم -شاه ساسانی- در وسط
  • اهورا مزدا در سمت راست
  • میترا یا زرتشت در سمت چپ
  • اسیری در پایین

دریاچه طاق بستان کرمانشاه

در پایین نقش ها، پای طاق بستان دریاچه کوچکی است که آبش از چشمه تامین می گردد. به آن سراب طاق بستان می گویند که از هزاران سال پیش در اینجا جاری است. در تامین آب اهالی روستای طاق بستان نقش مهمی دارد و پس از سرریز شدن به رودخانه چم بشیر می ریزد. چندی پیش در دریاچه طاق بستان، قایق سواری هم امکان داشت اما امروز دیگر این امکان وجود ندارد.

ساعت بازدید طاق بستان

از 9 صبح تا 10.30 شب می توانید برای بازدید از این مجموعه شگفت انگیز بروید.

آدرس طاق بستان کرمانشاه

کرمانشاه، بلوار طاق بستان

برای دسترسی با وسایل نقلیه عمومی می توانید از اتوبوس هایی بهره ببرید که در بلوار طاق بستان توقف دارند. اگر با وسیله شخصی هستید می توانید از اپلیکیشن های مسیریاب به بلوار طاق بستان برسید و یا می توانید از مردمان کرمانشاهی یاری بگیرید. از هرکس بپرسید راه را به شما نشان خواهد داد.

منبع: پیام دلتا
انتشار: 4 فروردین 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: donyaye-baneshate-madrese.ir شناسه مطلب: 30

به "طاق بستان کرمانشاه ؛ ناگفته های سنگ های خاموش" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "طاق بستان کرمانشاه ؛ ناگفته های سنگ های خاموش"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید