دیابتی ها و آزمایش ادرار 24ساعته - دنیای با نشاط مدرسه

دیابتی ها و آزمایش ادرار 24ساعته

تبادل نظر با آقای دکتر علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد

آقای دکتر! آنالیز آزمایش ادرار24 ساعته چه ضرورتی دارد؟

یکی از عوارضی که در افراد دیابتی مطرح می گردد عوارض کلیوی است که هم در دیابت نوع یک و هم در دیابت نوع دو مشاهده می گردد. مبتلایان به دیابت نوع یک معمولا در سنین پایین تری قرار دارند و بیماری آنها زودتر تشخیص داده می گردد. به همین علت از ابتدا نیازی به انجام آزمایش دفع پروتئین و کشت ادرار 24 ساعته ندارند. ولی در دیابت نوع دو و مبتلایان به آن موضوع فرق می نماید. دیابت نوع دو در بسیاری از افراد مبتلا علامتی ندارد و ممکن است تا سال ها وجود داشته باشد، اما فرد از آن بی اطلاع باشد و ممکن است این بیماران از همان ابتدا این عارضه بیماری را داشته باشند. بنابراین توصیه ما به همه بیماران دیابتی مبتلا به دیابت نوع دو این است که بلافاصله پس از اینکه بیماری آنها تشخیص داده شد از همان ابتدا یک آنالیز کلی از نظر کلیوی هم انجام دهند تا شرایط سلامت آنها هم معین گردد.آزمایش ادرار جزو آزمایش های معمول این بیماران انجام می گردد ولی باید توجه داشت که این آنالیز شرایط کلیه تنها به آزمایش های معمول مشخص میزان اوره و کراتینین محدود نمی گردد. این بیماران علاوه بر سنجش میزان اوره و کراتینین خود باید آزمایش موسوم به جمع آوری ادرار 12 یا 24 ساعته را هم انجام دهند تا سلامت کلیه آنها از نظر دفع پروتئین مورد ارزیابی قرار بگیرد.

پس چه فرقی میان این آزمایش با آزمایشات معمول وجود دارد؟

افراد مبتلا به دیابت باید نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشند که منظور از تست ادرار 24ساعته برای سنجش عملکرد کلیه این افراد، سنجش معمول پروتئین نیست. در این آزمایش دفع میزان بسیار کم پروتئین که اصطلاحا به آن میکروآلبومین می گویند مورد سنجش قرار می گیرد.

یعنی نحوه انجام این دو آزمایش با هم فرق دارد؟

بله؛ در واقع، دفع پروتئین به وسیله ادرار و آنچه با این نام خوانده می گردد، پدیده دیررسی است و نمی توان در آنالیز سلامت کلیه ها به آن استناد کرد. در آزمایش ادرار 24 ساعته افراد مبتلا به دیابت دفع میکروآلبومین مورد آنالیز قرار می گیرد که آزمایش آن هم در همه آزمایشگاه ها انجام نمی گردد. تنها تعدادی از آزمایشگاه ه ها وجود دارند که با توجه به تجهیزات خود دفع میکروآلبومین به وسیله ادرار را میزان گیری می نمایند. پزشکان هم در درخواست این آزمایش باید دقت نمایند که آزمایش دفع پروتئین درخواست نگردد و حتما دستور آزمایش دفع میکروآلبومین قید گردد تا در صورت وجود عارضه، به موقع تشخیص و مسائل فرد وارد مراحل حاد و سخت نگردد.

و این آزمایش لازم است فقط یک بار انجام گردد یا بیشتر؟

بیشتر! آزمایش ادرار 24 ساعته و دفع میکروآلبومین در افراد مبتلا به دیابت باید به طور مداوم انجام گردد تا سلامت کلیه های فرد همیشه مورد سنجش قرار گیرد. به طور کلی این آزمایش در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، که معمولا سن کمتری دارند از 5 سال پس از تشخیص بیماری به طور منظم و هر سال یک بار انجام می گردد. آزمایش دفع میکروآلبومین در افراد مبتلا به دیابت نوع دو هم باید از همان ابتدای تشخیص به صورت سالانه انجام گردد.

اگر این آزمایش به هر علتی انجام نگردد، چه اتفاقی می افتد؟

از آنجا که عوارض کلیوی یکی از عوارض شایع دیابت هستند در صورت عدم تشخیص مشکل کلیوی در مراحل ابتدایی بیماری به صورت نهفته پیشرفت می نماید و زمانی عوارض ناشی از آن بروز می نماید که شاید برای شروع درمان کمی دیر باشد. اگر عوارض کلیوی دیابت را بتوان در مراحل ابتدایی تشخیص داد به طور حتم درمان و جلوگیری از پیشرفت آن ساده تر خواهد بود، اما متاسفانه این آزمایش برای بسیاری از بیماران تجویز نمی گردد.

چرا؟

خب، بعضی از پزشکان اصلا به این مساله و اهمیت آن توجه نمی نمایند و انجام این آزمایش جزو مواردی است که در بسیاری از بیماران مغفول می ماند. اگر به توضیح حال بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نگاهی بیندازیم خواهیم دید که ادرار 12 یا 24 ساعته آنها از نظر دفع میکروآلبومین مورد آنالیز قرار نگرفته است که این نکته می تواند عواقب ناخوشایندی را برای بیمار به همراه داشته باشد. نکته ای که باید بیش از همه در درمان دیابتی ها مورد توجه قرار گیرد دستیابی به یک درمان استاندارد است که توجه به آن در درمان ها لازم است.

گفتید بیماران دیابتی باید دفع میکروآلبومین را به صورت سالانه چک نمایند. در صورت منفی بودن چه طور باید دنبال گردد؟

اگر نتیجه آزمایش، منفی باشد؛ همچنان باید به صورت سالانه آن را تکرار کرد ولی اگر مثبت باشد، بر طبق مراحل درمانی اجرا شده، آزمایش ها دنبال می گردد. اگر نمونه فرد مثبت باشد ظرف 6 ماه باید 2 بار دیگر این تست را انجام دهد. اگر از 3 تست اجرا شده، 2بار نتیجه مثبت بود باید مراحل درمان شروع گردد و پس از درمان، دوباره باید نمونه گیری و آنالیز انجام گردد.

برای بیمارانی که دفع میکروآلبومین دارند، چه اقداماتی باید انجام داد؟

مراقبت و درمان در خصوص این افراد باید حتما تحت نظر پزشک باشد. کنترل دقیق قندخون در این بیماران اهمیت ویژه ای دارد. محدود کردن مصرف پروتئین هم در خصوص این بیماران لازم است و بالاخره درمان دارویی است تا دفع پروتئین را به حداقل برساند یا رفع کند و همه باید با نظر و مشورت پزشک انجام گردد تا بیمار دیابتی دچار عارضه های جدی کلیوی نگردد.

منبع: www.salamat.com

منبع: راسخون